ยาคุมฉุกเฉินแบบเม็ดใช้บ่อย ๆ จะเป็นอะไรไหมนะ ??

  ยาคุมฉุกเฉินคืออะไร ?

  ยาคุมฉุกเฉิน (ตัวยา Levonorgestrel) คือยาที่ใช้ป้องกันการตั้งครรภ์หลังจากการมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกันหรือป้องกันไม่มากเพียงพอ นอกจากนี้ยังมีการป้องกันการตั้งครรภ์แบบอื่น ๆ อีก เช่น การใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม (คุมได้ 91%) ยาคุมชนิดฮอร์โมนเดี่ยว (คุมได้ 91%)  การใส่ห่วงอนามัย (คุมได้ >99%)

  การคุมกำเนิดแต่ละแบบมีประสิทธิภาพต่างกันอย่างไร ?

ตารางที่ 1 : เปรียบเทียบประสิทธิภาพของการคุมกำเนิดแต่ละชนิด

      ยาคุมฉุกเฉินต้องใช้อย่างไร? (ยาคุมฉุกเฉินมีอะไรบ้าง กินอย่างไร)

     ควรใช้ให้เร็วที่สุดหรือภายใน 72 ชั่วโมง หลังจากการมีเพศสัมพันธ์เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด โดยยาคุมฉุกเฉินจะมี 2 ชนิดคือชนิด 1 เม็ดหรือ 2 เม็ด โดยชนิดแบบ 1 เม็ดจะมีตัวยา Levonorgestrel 1.5 mg กิน 1 เม็ดหลังมีเพศสัมพันธ์ และชนิด 2 เม็ดมีตัวยา Levonorgestrel 0.75 mg ต่อเม็ด ให้กินเม็ดแรกภายใน 72 ชั่วโมงและเม็ดถัดไปภายใน 12 ชั่วโมงหรือ 2 เม็ดพร้อมกันภายใน 72 ชั่วโมง

       ยาคุมฉุกเฉินใช้บ่อย ๆ เป็นอันตรายหรือไม่ ?

   ยาคุมฉุกเฉินสามารถใช้ได้ใช้มากกว่า 1 ครั้งต่อรอบประจำเดือนไม่ได้ส่งผลเสียต่อร่างกาย ไม่ทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง และจากงานวิย แสดงให้เห็นว่าการใช้ยาคุมฉุกเฉินไม่มีผลต่อการตั้งครรภ์ในอนาคตหรือการท้องนอกมดลูก และยังไม่มีหลักฐานที่แสดงว่าการใช้ยาคุมฉุกเฉินบ่อยครั้งทำให้เกิดการท้องนอกมดลูก แต่อย่างไรก็ตามการใช้ยาคุมฉุกเฉินก็ยังมีผลข้างเคียง เช่น การมีประจำเดือนมาไม่ปกติและอาการคลื่นไส้อาเจียน ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายเองได้ในเวลาสั้น ๆ

      โดยสรุป

    การทานยาคุมฉุกเฉินสามารถทานได้มากกว่า 1 ครั้งต่อรอบประจำเดือน เนื่องจากมีความปลอดภัยสูง และดีกว่าการไม่ป้องกันเลย แต่อย่างไรก็ตามการใช้ยาคุมฉุกเฉินนั้นมีประสิทธิภาพด้อยกว่าการคุมกำเนิดแบบอื่นๆ (ยาคุมกำเนิดแบบ 21 28 เม็ด แผ่นแปะ เป็นต้น) และการใช้ยาคุมฉุกเฉินบ่อยครั้งจะทำให้ได้รับฮอร์โมนที่สูงจากยาทำให้เกิดผลข้างเคียงมากกว่ายาคุมกำเนิดแบบรายเดือน เช่น มีประจำเดือนมากะปริบกะปรอย มากกว่า ดังนั้นการใช้ยาคุมฉุกเฉินจึงไม่ควรใช้บ่อยครั้งในระยะยาว

เรียบเรียงโดย

ภก.ธวัชชัย  วงศ์สกุลวิวัฒน์

อ้างอิง

1.The American College of Obstetricians and Gynecologists. Emergency Contraception. Practice Bulletin No. 152. Obstet Gynecol 2015;126:e1–11. [Cite at 14 June 2021] Available from: https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/practice-bulletin/articles/2015/09/emergency-contraception

2.Repeated Use of Emergency Contraceptive Pills: The Facts - International Consortium for Emergency Contraception (ICEC) [Internet]. International Consortium for Emergency Contraception (ICEC). 2021 [cited 14 June 2021]. Available from: https://www.cecinfo.org/icec-publications/repeated-use-emergency-contraceptive-pills-facts/

3.Birth control chart. USFDA. 2021 [cited 19 June 2021]. Available from: https://www.fda.gov/consumers/free-publications-women/birth-control-chart